سال ۱۳۳۵ در روستای حمامیان شهرستان بوکان چشم به جهان گشود و در دامن سیمینهرود رشد و بالندگی یافت.
وی اکنون سالهاست که در روستای ناچیت در نزدیکی زادگاهش میزید و به شغل بنایی و کشاورزی مشغول است. رحمانزاده خانوادهای با ۸ فرزند (۳ دختر و ۵ پسر) دارد و علیرغم اینکه تحصیلات ابتدایی دارد، از سال ۱۳۶۷ به صورت خودآموخته به ساخت پیکرههای چوبی میپردازد.
رحمانزاده تاکنون بیش از ۱۴۰۰ پیکرة چوبی به شیوة رئالیستی از رسوم و آداب مردم کردستان، طبیعت، فولکلور و شخصیتهای منطقه ساخته است و از این آثار نمایشگاههای بسیاری برگزار کرده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آذرماه ۱۳۷۶، سقز.
2. اردیبهشتماه ۱۳۸۲، دانشگاه علم و صنعت، تهران.
3. خردادماه ۱۳۸۲، کوی دانشگاه تهران، تهران.
4. اردیبهشتماه ۱۳۸۳، دانشگاه بینالمللی امام خمینی، قزوین.
5. ۲۰۰۴میلادی، موزة ئهمنه سورهکه، سلیمانی، کردستان عراق.
6. نوروز ۱۳۸۵، مجتمع فرهنگی ـ هنری صلاحالدین ایوبی، بوکان.
7. اردیبهشتماه ۱۳۸۵، آموزش و پرورش جوانرود.
8. اردیبهشتماه ۱۳۸۶، آموزش و پرورش پاوه.
9. خردادماه ۱۳۹۰، مجتمع فرهنگی ـ هنری سیمرغ، بوکان.
10. شهریورماه ۱۳۹۰، برج میلاد، تهران.
11. مهر ۱۳۹۰، فرهنگسرای …..، تهران.
12. بسیاری نمایشگاههای دیگر در شاهینشهر اصفهان، خانه جوان ارومیه، شهرهای بانه و سنندج، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشگاه شیراز و …
پدر ژپتوی ایران
استاد عثمان رحمانزاده، کارگردان پیکرکهای چوبی
مرکز پژوهشهای تعطیلات نو – گویی کارگردان است. خودش فیلمنامه مینویسد، بازیگرهایش را انتخاب میکند، صحنهآرایی میکند، تهیهکنندگی را بر عهده میگیرد و نهایتا فیلم را به روی صحنه میآورد. جالب اینکه همه اینها را در ذهنش انجام میدهد.
برای دیدار او به استان آذربایجان غربی و شهر بوکان سفر کردیم. شهری که زادگاه هنرمندانی همچون “خاتوزین” (بانوی سفالگر)، “حسن زیرک” (خواننده)، “قادر عبدالله زاده” (نوازنده) و “سواره ایلخانی زاده” (شاعر) است که متاسفانه هیچ کدام امروز زنده نیستند.
استاد عثمان رحمانزاده 55 ساله و شغل اصلیاش بنایی است. علاقه وافری به ساخت پیکرکهای چوبی دارد. خواندن و نوشتن نمیداند و هرگز تحت تعلیم قرار نگرفته. 5 پسر و 3 دختر دارد و تنها کوچکترین دخترش به کارهای پدر علاقه نشان میدهد. خودش میگوید که فعالیت پیکرتراشی را از 10 سالگی شروع کرده و قادر است با ساخت پیکرکهای چوبی، سبک زندگی هر قوم و طایفهای را در معرض نمایش قرار دهد.
در یک کلام، استادعثمان رحمانزاده، هزاران پینوکیو ساخته و به آن ها جان بخشیده.
ذهن تصویری فوقالعادهای دارد. به کارهایش که نگاه کنید جزییات فراوانی در آنها میبینید که دقت نظرش را نمایان میکند. او فقط پیکرکها را نمیسازد، بلکه قبل از ساخت در ذهنش برایشان سناریو دارد و بعد از ساخت هم برای نمایش آنها، صحنههای مختلف را کارگردانی میکند. همه پیکرکها طوری ساخته شدهاند که گویی با هم ارتباط برقرار میکنند و میانشان دیالوگ رد و بدل میشود. او این پیکرکها را داخل آدم حساب میکند
منبع:http://www.pedarjepeto-iran.com
هنرمند بوکانی به منظور نمایش فرهنگ و آداب و رسوم ملت کُرد اقدام به برپایی نمایشگاه آثار پیکرهتراش از جنس چوب، سنگ و گل نموده است.
نمایشگاه هنرمند، "عثمانرحمانزاده" با موضوع زندگی روزمرهی مردم مناطق کُردنشین ایران و در قالب مجسمههای چوبی در میدان شهرک فرهنگیان شهرستان بوکان پذیرای علاقمندان و عموم مردم میباشد.
بخشی از نمایشگاهِ "پدر ژپتوی ایران" اختصاص به وقایع دلخراش و ضد انسانی بمبارانشیمایی حلبچه توسط رژیم بعث عراق خواهد بود.
عثمان رحمانزاده در سال 1335 خورشیدی در روستای "حمامیان" شهرستان بوکان متولد و از سال 1367 بصورت خودآموخته اقدام به ساخت 1400 پیکرهچوبی در نحلهی "رئالیستی" نموده است.
این هنرمند کُرد که به گفتهی وی هربار و پس از پایان نمایشگاه، من و مجسمههایم نیز از سوی مسئولان به فراموشی سپرده میشوم
نمایشگاه آثار هنری این هنرمند بوکانی تا 15 فروردینماه سال جاری دایر بوده است.
عثمانرحمانزاده هماکنون در روستای "ناچیت" از توابع بوکان به شغل کشاورزی مشغول میباشد.
بەھەشت و یادگار، بەغدا، ١٩٥٠
فرمێسک و ھونەر، بەغدا، ١٩٦٨
سروشت و دەروون، سلێمانی، ١٩٦٩
لاوک و پەیام، سلێمانی، ١٩٦٩
دیوانی گۆران، بەغدا، ١٩٨٠
ئومێد ئاشنا کتێبی «نووسین و پەخشان و وەرگێڕاوەکانی گۆران»ی کۆکردووەتەوە و پێشەکیی بۆ نووسیوە و دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس لە ساڵی ٢٠٠٢ لە ھەولێر چاپی کردووە.
سەرچاوەکان
ئەم چەند دێڕەی خوارەوە نموونەیەکن لە هۆنراوە ئایینییەکانی مەحوی و بەشێکن لە قەسیدەی بەحری نوور کە ستایشی پیغەمبەری ئیسلامی تێدادەکات و قەسیدەکە خۆی لە ١٢٤ دێڕ پێک هاتووە.
“و صلى الله على” ئەو بەحری نووری عیلم و عیرفانە کە دەرکی غــەوری ناکا “غیــــر علـــــم الله سبـــــحان”ە
“و صلی الله علی” ئەو زاتی پاکی قودســــــــی ئایاتە کە ئەخلاقی پەسەندیدەی جەنابـــــی حەیــــی مەننانــــــە
“و صلی الله علی” ئەو حەزرەتـــــــەی ساحێب کەماڵاتە کە ئەعلا و موعجیزەی، قوربانی بم من، نووری قورئانـــە
لە تاریکـــی شـــــەوی کوفرا بە یەک دەم لەمعێــــکی دا هەزار و سێ ســــەد و بیســــت و دووە، دنیا چراخانـــــە
چرایەک نووری بێچــــوونی مومیـــــددی بێ، دەبێ وا بێ چرایەک دەستی قودرەت خۆشی کا، بۆ تا ئەبەد مــــــانە
“تعالی الله” بە دوو دەهـ بوو کە هەردوو عالەمی داگرت بنازم بەم کەماڵی عەزم و حەزم و شەوکەت و شــــــــانە
لەگەڵ ئەم ئیحتیـــــشامە زوهـــــدی دنیایــــی تەماشا کە کە یەک لەت نانی جۆ بوو قوتی، یا خورما دوو سێ دانە
فەلەک جاهێ سەری خەرمانی تا عەرش، ئەڵبەتە نابێ تەنازوول کا عولـــــــووی هیممەتـــــی بۆ دەنکــــــە زیزانــــــە
موهیممێ غەیری زاتـــی حەی لە هیممەتیــــا نیە، ئیللا لەبەر ئەم ئوممەتە بێ هیممەتــــــــە دائیـــــــم بە ئەحزانە
لەبارەی مەحووییەوە ووتراوە
مەحوی یەکێک لە دیارترین و ناسراوترین هۆنراوەنووسانی کوردە و کەم تا زۆر نووسەر و ڕەخنەگر و شاعیرانی کورد لە بارەیانەوە نووسیوە هەروەها زۆر لە شاعیران لە هۆنراوەکانیاندا بە شانی مەحوویدا هەڵیانداوە، لەوانە؛ سالمی ساحێبقڕان و مەلا موحەممەد خاکی و حاجی قادری کۆیی و مەلا کاکە حەمەی ناری و سەیید ئەحمەدی نەقییبی و فەوزی و عەلی کەمال باپیر ئاغا و حەمدی و زۆر لە شاعیر و نووسەر و ڕەخنەگرەکانی تر ستایشی مەحوی و شیعرە قوڵەکانیان کردووە.
تاریخ سلیمانیه (مێژووی سلێمانی)
روابط فرهنگی ایران و مصر (پەیوەندیە کولتورییەکانی نێوان ئێران و میسر)
قانون در طب،نوسراوەی ئیبن سینا لە عەرەبییەوە بۆ فارسی
آثارالبلاد و اخبارالعباد زکریا قزوینی لە عەرەبییەوە بۆ فارسی
به ریز کاک قادر عبدوالله زاده ناسراو به (قاله مه ره) یه کیک که ژه نیاره به توانیاکانی ئامیری شمشال بو که له کورستان ده ژیا. قاله مه ره له ته واوی شار و شاروچکه کانی کوردتان پیاویکی ناسراو بوو. ئامیر لیدانی قاله مه ره هه ستیکی زور خوشی به م که سانه ده دا که له نیزیکه وه گویان لی ده گرت. قاله مه ره له زیاتر له 20 وه لاتی جیهان به رنامه ی به ریوه برد و یه کیک له تواناترین ژه نیاره کانی ئیران و به تایبه ت کوردستان بوو. روحی شاد بی . . .
کاک قادر از خانوادهای فقیر در اطراف بوکان متولد شد. از کودکی به کار کشاورزی و چوپانی پرداخته است. به گفته خودش از کودکی با شمشال همدم بوده است و چون مردم دوست و به هنری که داشته علاقه زیادی داشته است هر جا و هر شهر و هر کوهساری و برای هر کسی شمشال می نواخته است. و مردم نیز بدان اهمیت میدادند و وی را مورد احترام قرار میدادند. تنها راه کسب درآمدش هم نی زنی است و از این راه امرار معاش میکند.
کاک قادر به شمشال خود علاقه زیادی دارد و به گفته وی کسی از شمشالی که او دارد ندارد و نمیتواند درست کند. این شمشال را کاک قادر حدود ۳۰ سال قبل از یک سید با یک راس گوسفند معاوضه کرده است. کاک قادر می گوید بعد از مرگ من فلوتم را به موزه کردستان عراق منتقل کنید چون قدیمی و از نیا کانان کرد بر جای مانده و به دست من رسیده است و قدمت آن به ۱۵۰ سال قبل می رسد.
افتخارات
وی دارای عناوین زیادی می باشد که بعضی عبارتند از:
۱۹۹۳ جایزه آلمان به بهترین و اصولی ترین نوع نینوازی (وی جایزه سال ۱۹۹۳ خود را به دلیل فقر مالی نتوانست دریافت کند.)
۲۰۰۲جایزه ویژه انفال در سلیمانیه (پیره مرد)
۲۰۰۳جایزه مردم بوکان به کاک قادر
و چندین جایزه دیگر از مردم کردستان ایران و عراق
عو سمانه سوور له سالی1319 هه تاوی له گوندی هه باس ئاوا_سه ر به شارێ بۆکان له دایک بووه شوێنی نیشته جێ بوون : شارێ بۆکان مامۆستاکه ی : مامۆستا ی خوا لێخۆش بوو قادر عه بدوڵازاده(قاله مه ڕه).هه وه ڵ جارشمشاڵ ژه ن بووه له پاشان ئامێری دوزه له و نایه ی ژه ندووه... گۆرانی بیژانی هاوکار: [خوا لێخۆش بووان عه بدوڵای هوشمه ند(عه به ده ڕژێ)... سه ید محه مه دی سه فایی...سمایل ئاغای عه باسی(چه وگالی). عه لی خه ندان]... سه ید عه لی سه ر ده شتی... ئه بوبه کر قه ره گوێزی... سه ید برایم سه قزی... خه لاته هونه ریه کان:وه رگرتنی پله ی یه که م له فیستیواڵی فه جر له تاران--- وه رگرتنی پله ی یه که م له فیستیواڵی مۆسیقایی شاری کرمان--- وه رگرتنی پله ی دووهه م له فیستیواڵی مۆسیقایی شاری سنه. هاوکاری له گه ڵ هۆنه رمه ند خه بات مه ولودی له گروپی مۆسیقایی ژینۆ کاتێک که مامۆستا حه سه ن زیره ک له کانی مه لا ئه حمه دی شاری بانه چایی خانه ی بووه ئه م هونه ر مه نده به ریزه چووه بۆ لای و له زهماوه ندی بنه ماڵه کانی(ره سوڵ زاده –شه فیعی-تورکی)نایه ی بۆ لیداوه. ده توانین به یه قینه وه بڵین مامۆستا له ژه نینی مێلۆدیه خێراکان بۆ هه ڵ په رکی بێ وێنه یه و یه ک جار شاره زایه.
عو سمانه سوور له سالی1319 هه تاوی
له گوندی هه باس ئاوا_سه ر به شارێ بۆکان له دایک بووه
شوێنی نیشته جێ بوون : شارێ بۆکان
مامۆستاکه ی : مامۆستا ی خوا لێخۆش بوو قادر عه بدوڵازاده(قاله مه ڕه).هه وه ڵ جارشمشاڵ ژه ن بووه له پاشان ئامێری دوزه له و نایه ی ژه ندووه...
گۆرانی بیژانی هاوکار: [خوا لێخۆش بووان عه بدوڵای هوشمه ند(عه به ده ڕژێ)... سه ید محه مه دی سه فایی...سمایل ئاغای عه باسی(چه وگالی). عه لی خه ندان]... سه ید عه لی سه ر ده شتی... ئه بوبه کر قه ره گوێزی... سه ید برایم سه قزی...
خه لاته هونه ریه کان:وه رگرتنی پله ی یه که م له فیستیواڵی فه جر له تاران--- وه رگرتنی پله ی یه که م له فیستیواڵی مۆسیقایی شاری کرمان--- وه رگرتنی پله ی دووهه م له فیستیواڵی مۆسیقایی شاری سنه.
هاوکاری له گه ڵ هۆنه رمه ند خه بات مه ولودی له گروپی مۆسیقایی ژینۆ
کاتێک که مامۆستا حه سه ن زیره ک له کانی مه لا ئه حمه دی شاری بانه چایی خانه ی بووه ئه م هونه ر مه نده به ریزه چووه بۆ لای و له زهماوه ندی بنه ماڵه کانی(ره سوڵ زاده –شه فیعی-تورکی)نایه ی بۆ لیداوه.
ده توانین به یه قینه وه بڵین مامۆستا له ژه نینی مێلۆدیه خێراکان بۆ هه ڵ په رکی بێ وێنه یه و یه ک جار شاره زایه
حسن زیرک(۱۹۲۶-۱۹72(خواننده ترانههای کردی در مناطق کردنشین غرب ایران بود. از وی آوازها و ترانههای کردی زیادی به جا ماندهاست.
زندگی
حسن زیرک در ۸ آذر ۱۳۰۰ (۲۹/۱۱/۱۹۲۱ میلادی) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر کردنشین بوکان به دنیا آمد. در سن پنج سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای کردستان ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت کرمانشاه بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجسته کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده، محمد عبدالصمدی، اکبر ایزدی و بهمن پولکی سبب خلق آثار زیبایی شد. وقتی در عراق بود در مسافرخانه «فهندهق شمال» به شاگردی پرداخت. روزی هنگام نظافت که مشغول زمزمه یکی از ترانههایش بود مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق و رئیس جمهور کنونی دولت موقت عراق) که در آنجا اقامت داشت با شنیدن صدای حسن زیرک او را به رادیو بغداد برد و در آنجا مشغول به کار میشود. مدتی در بخش کردی رادیو بغداد همکاری کرد. از سال ۱۳۳۷ که بخش کردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رسانید اغلب با ساز اساتیدی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی و سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.
حسن زیرک گرچه به خاطر شرایط سخت زندگی از تحصیل بیبهره ماند ولی استعداد کمنظیری در سرودن شعر و آهنگسازی کردی داشت. این استعداد به همراه صدای منحصر به فرد، سبب گردید که ترانههایش در سرتاسر کردستان محبوبیت یافت. صدای او همچنان در مناطق کردنشین و در کوچه و خیابان و از خانهها و مغازهها بگوش میرسد.
حسن زیرک با خانم میدیا زندی گوینده بخش کردی رادیو تهران ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نامهای مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه را برای فرزندانش اجرا کرده است.
حسن زیرک نه در ایران و نه در عراق روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک او را دچار مشکل فراوانی کرد، به ویژه وقتی که دکتر شیخ عابد سراجالدینی رییس وقت برنامههای کردی رادیو تهران بود به او اجازه کار نداد و این کار سراجالدین چنان تاثیر منفی بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته باروبنه خود را به سوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفته و روانه زندان کردند، در آنجا زیرک را به پنکه سقفی بسته و شکنجه دادند. پس از رهایی از بغداد مجددا به تهران برگشت، در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجهاش در ساواک را خودش در نوار گفته که صدای او هنوز به یادگار مانده است. در سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ در کرمانشاه بود و با رادیو کرمانشاه همکاری داشت.
سالهای پایانی زندگی زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آواز نمیپرداخت. در منطقه بوکان قهوهخانهای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان داشت و دوستش داشتند آخرین نفسهایش را در رنج و بیماری کشید. در چهارم تیرماه ۱۳۵۱ برابر با (۲۶/۶/۱۹۷۲) در بیمارستان بوکان به علت بیماری لاعلاج چشم از جهان فروبست و بر فراز کوه نالشکینه که از کوههای زیبای آن منطقه است به خاک سپرده شد.
نظر دیگران درباره حسن زیرک
همسر حسن زیرک که خود گوینده بخش کردی رادیو تهران بود، مینویسد:
«حسن زیرک نزدیک به هزار ترانه در تهران و کرمانشاه اجرا کرده بود و بخاطر همین ترانههای او بود که روزانه نزدیک به دوهزار نامه نوشته میشد و حتی درون نامه پول قرار میدادند تا ترانه مورد درخواست آنان پخش شود. برنامههای کردی رادیو تهران و کرمانشاه بخاطر صدای دلنشین حسن زیرک مورد توجه همه قرار گرفته بود و آن موقع هر روز دو بار برنامه «ما و شنوندگان» پخش میشد. حسن زیرک با صدای رسا و لذتبخش خود باعث معروفیت و کیفیت و شکوفایی برنامههای کردی در تهران و کرمانشاه شده بود و سیل نامههای طرفداران ترانههای او هر روز به رادیو جاری بود. اما پس از این همه خدمت، حسن زیرک را دیگر به رادیو راه ندادند واو را از یاد بردند درحالی که در ۲۸ مرداد ۱۳۴۱ که برد ایستگاه رادیوی کرمانشاه به صد کیلو وات رسیده بود صدای حسن زیرک به همه شهرها و روستاهای کردنشین میرسید.»
شهرام ناظری هنرمند موسیقی سنتی ایران در خصوص صدای حسن زیرک چنین اظهار داشت:
«در خصوص مرحوم حسن زیرک، در مجموع فقط میتوانم بگویم که یک انسان نابغه به معنای واقعی بود. یعنی در همان لحظه که وارد ارکستر رادیو میشد و به اتاق ضبط میرفت بداهتا هم شعر میسرود، هم آهنگ میساخت و هم آن را میخواند که تا کنون چنین موردی در موسیقی سابقه نداشته است. با توجه به این نکته که ایشان سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند اما موسیقی و شعر را به صورت الهامی و حفظ شده میخواند و واقعا از افراد کاملا استثنایی و از نوابغ موسیقی کردی بودند و بنده در میان خوانندگان کرد علاقه خاصی به صدای حسن زیرک دارم.»
فاروق صفیزاده بورهکهای، از پژوهندگان معاصر در خصوص حسن زیرک می نویسد:
«حسن زیرک بیش از هزار و پانصد ترانه ساخته است و همه آهنگهای ترانهها و بیشتر سرودههای آن را خود میساخته و میسروده است. از آهنگهای این هنرمند بزرگ بیشتر ترانهسرایان امروز فارس و کرد و بیگانه و ترک نیز سود جستهاند و امروز هر آهنگی که پدید میآید نشانی از آهنگهای این هنرمند را در خود نهفته دارد، هنگامی که به آهنگهای او گوش فرا میدهی، زندگی را با همه آزارها و مویهها و رنجهایش درمییابی. بر همین پایه آهنگهای حسن زیرک نشانه زندگی هر کرد آریایی رنجکشیده را در خود نهفته دارد.
مجتبی میرزاده نوازنده ویولون و موسیقیدانی که در تمام آثار حسن زیرک در دهه ۱۳۴۰ در ارکستر رادیو کرمانشاه نوازندگی و تنظیم آهنگهای او را به عهده داشته در مورد این هنرمند فقید در گفتوگو با راقم این سطور چنین اظهار داشت:
«حسن زیرک با اینکه مطلقاً سواد نداشت اما اشعار اغلب آثارش را به صورت بداهه و در آن لحظه که میخواند میسرود و از حافظهای بسیار قوی در حفظ شعر و آهنگ و مقامهای کردی برخوردار بود و باید گفت که حسن زیرک هیچگاه در موسیقی کرد تکرار نخواهد شد چرا که ماندگارترین و زیباترین نغمات کردی را خلق کرد و اینک نه تنها در ایران حتی در میان کردهای عراق، سوئد و سایر نقاط جهان آثار و نام و یاد او از مقام و منزلت والایی برخوردار است.»
بیژن کامکار خواننده و نوازنده، با اعلام این مطلب که علاقهزیادی به صدای مرحوم حسن زیرک دارد گفته است:
«حسن زیرک یکی از برجستگان موسیقی کرد به شمار می آید و خیلی از آهنگهای کردی یا فارسی که الان به اجرا در میآید الهام گرفته از آثار آن هنرمند است و شهرت و محبوبیت حسن زیرک فقط محدود به مرزهای ایران نیست بلکه در کشورهای اروپایی وتمام نقاط کردنشین جهان امتداد دارد
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
ئاوێنــــه و
آدرس
awenakurd.LXB.ir لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.